انواع اختلالات حرکتی:

1) بیماری پارکینسون (PD):
پاتوفیزیولوژی PD شامل تخریب نورون‌های دوپامینرژیک در ماده سیاه (Substantia nigra) و در نتیجه کمبود دوپامین در مغز است. پس از پارکینسون، برخی از اختلالات حرکتی پیشرفته‌تر و متنوع‌تر ممکن است رخ دهد. این اختلالات شامل موارد زیر است:
- اختلالات حرکتی پیشرونده: با پیشرفت بیماری پارکینسون، علائم حرکتی مانند لرزش (tremor) ، خشکی عضلات (rigidity) و کندی حرکات bradykinesia) ) می‌توانند شدیدتر شوند. با این حال، اختلالات دیگری نیز ممکن است ظاهر شوند، مانند دیستونی (انقباض‌های غیر ارادی عضلات) یا دیسکینزی (حرکات غیر عادی ناشی از درمان‌های دارویی).
- سندرم‌های پارکینسونی دیگر: برخی بیماران ممکن است به اختلالات دیگری مبتلا شوند که شبیه پارکینسون هستند، مانند سندرم‌های پارکینسونی آتیپیک (atypical parkinsonism)، که شامل بیماری‌های مانند فلج چندسیستمی (MSA) یا فلج فوق‌هسته‌ای پیش‌رونده (PSP) می‌شود. این بیماری‌ها علاوه بر علائم حرکتی، علائم دیگری مثل مشکلات شناختی یا تعادلی را هم به همراه دارند.
- مشکلات تعادلی و راه رفتن: با پیشرفت بیماری، مشکلات تعادل و افتادن‌های مکرر رایج‌تر می‌شوند. این مشکلات معمولاً به دلیل ضعف در کنترل حرکات و عدم تعادل در حالت ایستادن رخ می‌دهند
- اختلالات حرکتی غیر طبیعی ناشی از درمان: داروهای مورد استفاده برای کنترل پارکینسون، به ویژه لوودوپا، می‌توانند منجر به دیسکینزی (حرکات غیر طبیعی و غیر قابل کنترل) شوند. این اختلالات حرکتی می‌توانند به مرور زمان شدیدتر شوند و بر زندگی روزمره تأثیر بگذارند.

تکنیک‌های فیزیوتراپی برای مدیریت بیماری پارکینسون:
- تحرک و انعطاف‌پذیری: تمرینات کششی و تقویتی نقش کلیدی در کاهش سفتی عضلات و بهبود انعطاف مفاصل دارند. ورزش منظم به حفظ عملکرد و انعطاف کمک می‌کند که برای کاهش ناراحتی ناشی از سفتی ضروری است.
- تمرین‌های تعادل و راه رفتن: بیماران پارکینسون به دلیل مشکلات تعادل با خطر افتادن روبرو هستند. تکنیک‌هایی مانند تغییر وزن و راه رفتن با استفاده از نشانه‌های بصری به بهبود ثبات کمک می‌کنند. آموزش نحوه راه رفتن باعث افزایش طول گام و سرعت راه رفتن می‌شود.
- قدرت و استقامت: تمرینات مقاومتی و استقامتی مانند دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی برای افزایش قدرت عضلات و بهبود تناسب اندام قلبی عروقی استفاده می‌شود. این تمرین‌ها علاوه بر بهبود تحرک، به افزایش سلامت کلی نیز کمک می‌کنند.
- نوروپلاستیسیته: تحقیقات نشان می‌دهد که فیزیوتراپی ممکن است به افزایش نوروبلاستیسیته (توانایی مغز در ایجاد ارتباطات جدید عصبی) کمک کند که احتمالاً روند پیشرفت بیماری را کند می‌کند
- تحرک عملکردی: تکنیک‌هایی که حرکات پیچیده را به مراحل کوچکتر و قابل مدیریت تقسیم می‌کنند، به انجام کارهای روزمره مانند بیرون آمدن از تخت یا لباس پوشیدن کمک می‌کنند.
- استفاده از تکنولوژی در درمان: فناوری‌های جدید مانند واقعیت مجازی و روبات‌های کمکی، راه‌های نوآورانه‌ای برای افزایش اثربخشی و جذابیت جلسات درمانی ارائه می‌دهند.

2) ترمور اساسی (ET):
ترمور اساسی (Essential Tremor) یک اختلال عصبی است که باعث لرزش غیرارادی و ریتمیک در قسمت‌های مختلف بدن، به‌ویژه دست‌ها، می‌شود. این نوع لرزش شایع‌ترین نوع ترمور است و اغلب با فعالیت‌هایی مانند نوشتن، خوردن، یا بلند کردن اشیا شدت می‌یابد. برخلاف بیماری پارکینسون که معمولاً با لرزش در حالت استراحت همراه است، لرزش در ترمور اساسی بیشتر هنگام انجام فعالیت‌های روزمره یا در وضعیت‌های خاص (مثل نگه داشتن دست‌ها در یک موقعیت) رخ می‌دهد
ویژگی‌های ترمور اساسی:
- نوع لرزش: لرزش‌های ریتمیک و سریع، که بیشتر در دست‌ها مشاهده می‌شود، اما ممکن است سر، صدا، بازوها یا پاها را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
- تشخیص با فعالیت: ترمور اساسی بیشتر در هنگام انجام کارهایی که نیاز به دقت دارند (مثل نوشتن یا بستن دکمه‌ها) ظاهر می‌شود و ممکن است در حالت استراحت کاهش یابد.
- پیشرونده بودن: با گذر زمان، لرزش‌ها می‌توانند بدتر شوند و به دیگر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابند.
- تأثیرات بر زندگی روزمره: ترمور اساسی ممکن است بر توانایی فرد برای انجام کارهای ظریف یا روزمره مانند خوردن، نوشیدن، یا نوشتن تأثیر بگذارد.

علت ها :
علت دقیق ترمور اساسی هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال می‌تواند جنبه ژنتیکی داشته باشد. در برخی موارد، ترمور اساسی به عنوان یک اختلال ارثی (با الگوی وراثت اتوزومال غالب) در خانواده‌ها دیده می‌شود. همچنین، تغییرات در عملکرد برخی از بخش‌های مغز، به‌ویژه مخچه و تالاموس، ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.

درمان:
درمان ترمور اساسی بسته به شدت لرزش و تأثیر آن بر زندگی روزمره متفاوت است. گزینه‌های درمانی شامل:
- دارودرمانی: داروهایی مانند پروپرانولول و پریمیدون که می‌توانند شدت لرزش را کاهش دهند.
- تحریک عمقی مغزی (Deep Brain Stimulation – DBS): یک روش جراحی که در آن الکترودهایی در مغز کاشته می‌شوند تا سیگنال‌های مغزی تنظیم و کنترل شوند.
- فیزیوتراپی: تمرینات خاص برای بهبود هماهنگی و تقویت عضلات ممکن است به کنترل لرزش کمک کند.
- تغییرات سبک زندگی: کاهش مصرف کافئین و استرس می‌تواند به کاهش لرزش کمک کند.

3) دیستونی (dystonia) :
دیستونی یک اختلال عصبی است که باعث انقباضات غیرارادی و ناهنجاری‌های عضلانی می‌شود. علت‌های دیستونی می‌توانند به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم شوند:
- دیستونی اولیه معمولاً به دلیل جهش‌های ژنتیکی رخ می‌دهد، مانند جهش در ژن DYT1، که یکی از عوامل اصلی در بسیاری از موارد ژنتیکی است.
- دیستونی ثانویه به دلایل محیطی و بیماری‌های دیگر ایجاد می‌شود. این دلایل شامل آسیب مغزی ناشی از سکته، ضربه‌های مغزی، تومورهای مغزی، مسمومیت با مواد سمی مانند مونوکسید کربن، بیماری پارکینسون، فلج مغزی، و عفونت‌های مغزی مانند انسفالیت است. داروهای خاص، به‌ویژه داروهای ضد روان‌پریشی و ضد افسردگی نیز می‌توانند باعث ایجاد دیستونی شوند.
از دیگر عوامل تأثیرگذار، مشکلات مربوط به تولید یا عملکرد نادرست پیام‌رسان‌های عصبی، به‌ویژه دوپامین، می‌باشند که نقش مهمی در کنترل حرکات بدن دارند.

درمان‌های دارویی:
- بوتاکس و دیگر توکسین‌های بوتولینیوم مانند Daxxify همچنان از اصلی‌ترین درمان‌ها هستند. این داروها با مسدود کردن آزادسازی استیل‌کولین در محل اتصال عصبی عضلانی، اسپاسم‌های عضلانی را کاهش می‌دهند و در برخی موارد تا ماه‌ها اثر دارند Daxxify.به عنوان یک داروی جدید، مدت زمان اثر طولانی‌تری نسبت به بوتاکس دارد و برای بیمارانی که به درمان‌های کوتاه‌مدت پاسخ کافی نمی‌دهند، مناسب است.
- داروهای آنتی‌کولینرژیک، گاباپنتین، و باکلوفن نیز می‌توانند برای برخی از بیماران مفید باشند.

درمان‌های توانبخشی:
- تمرینات حرکتی و تقویتی: این تمرینات برای تقویت عضلات آنتاگونیست و بهبود هماهنگی بین عضلات بکار می‌روند. این روش‌ها به اصلاح الگوهای حرکتی کمک کرده و بهبود قابل‌توجهی در توانایی‌های حرکتی بیماران به‌ویژه در دیستونی‌های موضعی مانند دیستونی گردن دیده شده است.
- تحریک الکتریکی عصبی : (TENS) این تکنیک برای کنترل درد و بهبود عملکرد عضلانی استفاده می‌شود و در دیستونی‌های گردن و دست موثر هستند.
- تمرینات حسی-حرکتی: این تمرینات به منظور تقویت ادغام حسی و حرکتی انجام می‌شوند و برای کاهش اسپاسم‌ها و حرکات غیرارادی موثر هستند.
- بازخورد زیستی: (Biofeedback) به عنوان یک روش مکمل، از بازخورد زیستی برای بهبود آگاهی از حرکات بدن و بهبود کنترل عضلات استفاده می‌شود.

4) کره و بیماری هانتینگتون:
بیماری هانتینگتون یک اختلال ژنتیکی پیشرونده است که به علت جهش در ژن HTT ایجاد می شود. این بیماری به طور معمول با حرکات غیرارادی بدن که به "کره" معروف است (حرکات ناگهانی و بدون کنترل عضلات) شناخته می‌شود و همچنین ممکن است مشکلات شناختی و تغییرات رفتاری ایجاد کند. هانتینگتون یک بیماری ارثی با الگوی توارث اتوزومال غالب است؛ به این معنی که اگر یکی از والدین این ژن جهش‌یافته را داشته باشد، هر فرزند ۵۰٪ احتمال دارد این بیماری را به ارث ببرد.
اگر یکی از والدین این ژن جهش‌یافته را داشته باشد، هر فرزند ۵۰٪ احتمال دارد این بیماری را به ارث ببرد. این بیماری به تدریج باعث از دست دادن توانایی‌های جسمانی و ذهنی می‌شود و معمولاً بین 10 تا 30 سال پس از شروع علائم منجر به مرگ می‌شود. افراد مبتلا ممکن است در مراحل پیشرفته نیاز به کمک کامل برای انجام کارهای روزمره داشته باشند و توانایی‌های حرکتی و شناختی خود را از دست بدهند. عوارض شایع شامل ذات‌الریه، سقوط‌ها و مشکلات بلع است.

درمان‌های دارویی:
- Tominersen: این دارو که نوعی آنتیسنس اولیگونوکلئوتید است، به کاهش سطح پروتئین سمی هانتینگتین (HTT) کمک می‌کند. با این حال، نتایج یک مطالعه بالینی بزرگ به نام GENERATION-HD1 نشان داد که این دارو در دوزهای بالا مؤثر نبود و نیاز به استفاده در مراحل اولیه بیماری دارد.
- PTC518: این داروی خوراکی نیز در کاهش سطح پروتئین جهش‌یافته هانتینگتین مؤثر بوده و در یک مطالعه فاز 2، نتایج امیدوارکننده‌ای از کاهش علائم حرکتی و همچنین کاهش پروتئین هانتینگتین در خون و مایع مغزی-نخاعی نشان داده است.
- AMT-130: این درمان ژن‌درمانی با هدف کاهش تولید هانتینگتین از طریق استفاده از میکروRNA طراحی شده است و اخیراً تأییدیه RMAT (تحلیل درمان‌های پیشرفته) را از FDA دریافت کرده است.

درمان‌های توانبخشی:
- فیزیوتراپی:
- تمرینات تقویتی و تعادلی: تمرینات بهبود قدرت عضلانی و تعادل که می‌تواند به کاهش خطر سقوط و بهبود توانایی حرکت کمک کند.
- تقویت استقامت: تمرینات منظم برای افزایش استقامت که به بهبود فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی کمک می‌کند.
- گفتاردرمانی:
- بهبود مهارت‌های گفتاری و بلع: گفتاردرمانگران به بیماران کمک می‌کنند تا با مشکلات گفتاری و بلع بهتر مقابله کنند. این درمان شامل تکنیک‌های خاص برای تقویت عضلات مورد استفاده در گفتار و بلع است.
- کاردرمانی:
- فعالیت‌های روزمره: کاردرمانگران به بیماران کمک می‌کنند تا در انجام فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن و غذا خوردن مستقل‌تر باشند. آن‌ها می‌توانند ابزارهای خاصی را برای تسهیل این فعالیت‌ها معرفی کنند.
- مدیریت شناختی و عاطفی:
- مشاوره و حمایت روانی: بسیاری از بیماران هانتینگتون با مشکلات عاطفی و شناختی مواجه هستند. مشاوره‌های گروهی و فردی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با این چالش‌ها بهتر مقابله کنند
- تمرینات حرکتی:
- برنامه‌های ورزشی مخصوص: برنامه‌هایی مانند "HD on the Move" به بیماران کمک می‌کند تا فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند و به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کند.
- آموزش و اطلاعات:
- آموزش خانواده و بیماران: فراهم کردن اطلاعات کافی برای بیماران و خانواده‌هایشان در مورد بیماری، علائم و درمان‌های ممکن، کمک می‌کند تا آن‌ها به طور مؤثرتری با چالش‌ها مواجه شوند.